BIECZ

 Miasto nad rzeką Ropą. Najstarsze z miast Podkarpacia. Prawdopodobnie w 2 poł. XIII w. Biecz otrzymał prawa miejskie. Miasto z natury obronnie położone otaczały warowne mury i zdobiły okazałe budowle. Miasto chlubiące się bogatą historią i ciekawymi zabytkami, posiada doskonale zachowany średniowieczny układ urbanistyczny z rynkami i wąskimi uliczkami, otoczony resztkami murów obronnych i baszt. Na zachód od miasta wzgórze zwane Górą Zamkową, na którym wznosił się niegdyś warowny gród, a później zamek królewski.

[1976/Bulgaria]

 
Zabytki: ratusz z XIV-XVI w. z wysoką wieżą renesansową; renesansowa kamienica Barianów-Rokickich z XVI w.; kamieniczka zwana domem Kromera z XVI-XVII w.; resztki murów obronnych, baszt i barbakanu pochodzące z XIV-XVII w.; gotycka kolegiata z XV-XVI w.; kościół i klasztor Reformatów z XVII w.; budynek d. grodu starościńskiego z XVI w.

SEROCK

     Sierociec to stara nazwa Serocka. Miasto położone nie tylko na szlaku lądowym, ale także wodnym u zbiegu Bugu i Narwi znane już w 2 poł. XI w. jako gród warowny. Serock uzyskał prawa miejskie w 1417 r. i był nawet stolicą powiatu w ziemi zakroczymskiej. Metryką 900-letniego miasta jest grodzisko z XI-XII w., pełniące wówczas ważną rolę strategiczną i handlową. Dawni mieszkańcy Serocka trudnili się łowiectwem, rolnictwem i garncarstwem.

 

Panorama miasta od strony Zalewu Zegrzyńskiego. Dom towarowy. Kościół późnogotycki. Dawny zajazd z końca XVIII w. [1984]

 
    Dziś miasteczko próbuje zachęcić turystów nie tylko swoim pięknym położeniem nad Jeziorem Zegrzyńskim, ale także swoimi nielicznymi, ale interesującymi zabytkami: późnogotyckim kościołem z początku XVI w. z dwiema okrągłymi basztami na narożach uciętymi na wysokości dachu kościoła i zegarem, na którym widnieje napis: "To pomnij, czas ucieka, śmierć goni - wieczność czeka." Przy szosie wiodącej do Pułtuska widnieje budynek dawnej poczty z zajazdem z pocz. XIX w.

KIELCE

     Miasto wojewódzkie, węzeł drogowy i kolejowy, centrum ruchu turystycznego Gór Świętokrzyskich. Położone w dolinie Silnicy i na otaczających ją wzgórzach. Obszar miasta obejmuje zalew na Silnicy - ośrodek sportów wodnych. Prawa miejskie przed 1260. W mieście spędzili lata szkolne m.in.: A. Dygasiński, B. Prus i S. Żeromski.
Pałac biskupi z 1637-41 r., czworoboczny z narożnymi ośmiobocznymi wieżami, wczesnobarokowy. Jeden z najcenniejszych zabytków w kraju, obecnie Muzeum Narodowe (wnętrza pałacowe, galeria malarstwa polskiego). Na pd. od pałacu park Miejski XIX w. Pomniki St. Staszica i St. Żeromskiego, figury XVIII w.

 Osiedle XXV-lecia PRL. Wczesnobarokowy pałac z 1 poł. XVII w. - obecnie Muzeum Narodowe. Zalew rzeki Silnicy. [1976]

 

Co można zwiedzić w Kielcach:
- Kamienice XVII-XVIII w.;
- Romantyczny pałacyk XIX w.;
- Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego;
- Muzeum Zabawkarstwa;
- Muzeum Narodowe (zbiory: etnografia, dział przyrodniczy, historyczny, grafika, malarstwo obce i polskie, sztuka zdobnicza).

Atrakcje przyrodnicze:
- Rezerwat skalny - Kadzielnia;
- 1200-letni dąb "Bartek" - 15 km;
- Jaskinia "Raj", po drodze do Chęcin - 10 km.

ŚWINOUJŚCIE

 Jest to miasto portowe, położone na dwóch wyspach Uznam i Wolin, oddzielonych Świną. Prawa miejskie otrzymuje w połowie XVIII w. Od pocz. XIX w. kapielisko morskie, a od XIX/XX w. - uzdrowisko. Miasto posiada przystań promów morskich i przybrzeżnej żeglugi pasażerskiej. Świnoujście jest znanym kąpieliskiem morskim o znaczeniu międzynarodowym. Muzeum Rybołówstwa, latarnia morska, liczne pomniki przyrody.

 

 Wybrzeże Władysława IV. Plaża. Promenada Nadmorska. Plac Wolności. [1975/DDR]

 

    Przystań promów morskich przy Wybrzeżu Władysława IV ciągnącym się wzdłuż Świny punktem wyjściowym do zwiedzania miasta. W sąsiedztwie szereg instytucji. Centrum miasta na pobliskim pl. Wolności (d. Wielki Rynek). Przy placu w kościele Chrystusa Króla rzeźby gotyckie XIV w. Dzielnica wczasowa w stronę morza, za pasem rozległych parków. Dalej piękna plaża, jedna z najładniejszych w Polsce (silne uderzenia fali).

JORDANÓW

    Miasteczko letniskowe ładnie położone w dolinie Skawy (prawy dopływ Wisły). Piękne widoki na Babią Górę, Gorce, Tatry. Założone 1564; znane niegdyś z jarmarków i garncarstwa; ośrodek handlu solą. Mimo bogatej przeszłości historycznej, w mieście zabytków jest niewiele, ze względu na wielokrotne zniszczenia i pożary.

 

Ratusz [1980]

 
    Do najciekawszych należą cenne obrazy i posągi z XVI i XVII w. w nowym, pseudogotyckim kościele z 1913 r.; drewniane domy z XVIII w. i 1 poł. XIX w. o konstrukcji zrębowej oraz klasycystyczny domek parterowy z połowy XIX w. Ciekawym przykładem budownictwa z początku XIX w. jest karczma. Zajazd ten miał kiedyś duże znaczenie ze względu na położenie miasta na zbiegu traktów z Krakowa na Orawę i z Nowego Targu do Żywca.

 

 

     

    We wrześniu 1939 r. w rejonie Jordanowa miały miejsce zacięte walki 10 Brygady Kawalerii oraz miejscowej ludności z wojskami hitlerowskimi nacierającymi z Orawy. Szczególnie na wzniesieniu Góra Ludwiki i na wzgórzach Wysokiej toczyły się krwawe boje.
 

KONSTANCIN-JEZIORNA

Trójmiasto

Tak można by nazwać zespół miejski trzech miejscowości: Konstancina, Skolimowa i Jeziorny, połączonych w jedno miasto KONSTANCIN-JEZIORNA w 1969 r. Wprawdzie Trójmiasto mazowieckie nie może się równać z Trójmiastem nadbałtyckim, ale fakt jest faktem, u bram Warszawy znajduje się analogiczny organizm miejski. Położone jest ono na skraju Lasów Chojnowskich, wśród sosen, na wydmach piaszczystych, nad rzeką Jeziorką.
KONSTANCIN był w latach 1890-1914 znanym letniskiem podwarszawskim, a od 1967 r. uzdrowiskiem z odkrytymi w 1963 r. solankami. Działa tu także największy w kraju i znany za granicą ośrodek rehabilatacyjny. Warto wiedzieć, ze tu przebywał Stefan Żeromski. Zachował się jego dom - willa "Świt".

 

[1975]

 

SKOLIMÓW swoja nazwe zawdzięcza podobno niewolnikowi tureckiemu o imieniu Skolim, którego miał tu osiedlić król Jan III. Sąsiadujący dosłownie o miedzę z Konstancinem Skolimów został z nim połączony w 1952 r.
JEZIORNA uzyskała prawa miejskie w 1962 r. Sąsiaduje z Konstancinem i słynie z fabryki papieru. Warto zaznaczyć, że w XVIII w. Jeziorna kojarzyła się mieszkańcom Warszawy przede wszystkim z pojedynkami, które tu nad Jeziorną licznie się odbywały i które nazywano powszechnie "apelacją pod Jeziorną".    

JUNA

Stara Chata Walońska  "Juna"
Siedziba poszukiwaczy skarbów gór XV-XX w., miejsce wstępnej obróbki kamieni ozdobnych przy Czeskiej Ścieżce /czarny szlak turystyczny/.
Muzeum Ziemi "JUNA" w Karczmie Głodowej z XVII w.
Zbiór minerałów, kamieni ozdobnych i szlachetnych z Sudetów i ze świata.
Walończycy
Średniowieczni fachowcy od wydobywania i przetwarzania bogactw naturalnych, srebra, złota, kamieni szlachetnych, działający do dzisiaj w "Sudeckim Bractwie Walońskim". Dorocznym świętem Bractwa jest cykl imprez pod nazwą "Tydzień Waloński", który wieńczy msza św. celebrowana w intencji ludzi gór w Kaplicy św. Wawrzyńca w dniu 10.VIII.

 

WĄGROWIEC

 Miasto na Pojezierzu Chodzieskim, nad Wełną (prawy dopływ Warty) i między rynnowymi jeziorami Łęgowskim (103 ha) i Durowskim (144 ha, brzegi strome zalesione lasem iglastym). Miasto wspomniane po raz pierwszy 1381; założone w XIV w. przez cystersów. Wągrowiec do końca XVIII w. należał do cystersów, stąd w herbie zakonnik. Tutaj urodził się ks. Jakub Wujek, słynny tłumacz Biblii. Po zachodniej stronie miasta w odl. 3 km 300-letnia dębina z kolonią czapli siwej, rezerwat 39 ha.

 
Późnobarokowy zespół klasztoru pocysterskiego z 2 poł. XVIII w.: kościół parafialny barokowy (na miejscu poprzedniego z XIV w.), klasztor wzniesiony częściowo na murach gotyckich, późnobarokowa brama z XVIII w. Warto również zobaczyć kościół parafialny gotycki Św. Jakuba z XIV/XVI w., późnoklasycystyczny kościół poewangelicki oraz domy z XVIII i XIX w.

WIRTY

Najstarszy Leśny Ogród Botaniczny w Polsce, Arboretum Wirty, leży na terenie Nadleśnictwa Kaliska, na Pojezierzu Starogardzkim. Ogród dendrologiczny założony w 1869 r. w sąsiedztwie starego lasu i opodal jeziora Borzechowskiego. W ogrodzie liczne drzewa egzotyczne i krajowe, małe alpinarium. Piękny widok na jezioro.
Borzechowskie Jezioro Bardzo malownicze, ciągnące się na przestrzeni ponad 4 km jezioro o pow. 253 ha, 35 m głębokości. Na Wyspie Starościńskiej stał dawniej zamek, siedziba starostów borzechowskich od 1581 r.

 Park i kwiat magnolii purpurowej

GŁUBCZYCE

 Miasto powiatowe na Nizinie Śląskiej, nad rzeką Psiną (lewy dopływ Odry). Jedno z najstarszych miast Śląska. Przywileje miejskie od 1107. W rynku ratusz XVI w., zachowała się wieża z hełmem renesansowym. Wokół rynku malownicze kamieniczki z renesansowymi fasadami. Warto również zobaczyć: wczesnogotycki dwuwieżowy kościół parafialny XIII/XIV w., z neogotyckim prezbiterium i transeptem; zespół klasztoru Franciszkanów (zał. 1448): barokowy kościół, budynek klasztoru i gimnazjum (XVIII w.); fragmenty murów obronnych z wieżami XIII w.; zabytkowe domy (XVI-XIX w.).

 Mury obronne i baszta z XIII w.; barokowy kościół i klasztor Franciszkanów; eklektyczny budynek UM z lat 1876-79; gotycki kościół Narodzenia NMP z XIII w.; Rynek i ratusz miejski